Protez Kullanımı İle İlgili Bilgiler
Takıp çıkartılan türdeki protezinizi; yaşamınızda ilk defa kullanıyor veya uzun yıllardır bu tür protezleri takmakta olup, bir yenisini yaptırmış olabilirsiniz. Gerçek hangisi olursa olsun ilişikte anlatılmakta olan sıkıntıları yaşamaya şimdiden hazırlıklı olun.

*Yeni hareketli protez kullanımına alışmak sabır ve zaman isteyen bir iştir.

*Birkaç haftalık bu alışma döneminizde; yeni protezleriniz bitmiş ve ağzınıza takılmış olmasına rağmen, yeni bazı düzeltme ve uyumlamaların yapılabileceğini biliniz. Endişe ve paniğe kapılmayıp, oluşabilecek şikayet ve sıkıntılarınız için birkaç kez daha kliniğimize gelmenizin, daha rahat bir protez için zorunlu olacağını da hatırınızdan çıkarmayınız.

Rahatlık:
Yeni protezleri ağzınızda yabancı ve büyük hissedebilirsiniz. Dudak ve yanaklarınızda dolgunluk hissi olabilir
Uyum sağlama büyük ölçüde dil yanak ve dudakların becerikli kullanımına bağlıdır. Dil ve dudakla hareketli protezi oynatma alışkanlığı edinmeyiniz.
Protezi bir süre takmazsanız, tekrar taktığınızda alışmanız daha da güç olacaktır.
Alt proteze alışmak üstten daha zordur.
Hareketli protez ile tükürük bezleri bu alışma döneminde normalden daha fazla çalışabilir.

Tam Protezler (Damak)

Beslenme:
Protez ile iyi çiğneyebilmek için en az 6-8 haftaya gerek vardır.
Çiğnemeye ufak parçalar ve yumuşak gıdalarla başlayınız.
Çiğneme çenenin 2 tarafı ile aynı anda yapılabilirse hareketli protez ile oynama eğilimi azalır.
İlk 2-3 HAFTA içinde sert gıdalar yememelisiniz. MUHALLEBİ , SÜTLAÇ, YUMUŞAK MEYVA VE ETLER , İYİ PİŞMİŞ SEBZELER VE YUMUŞATILMIŞ EKMEK tercih ediniz.

Gıdaları elinizle küçük parçalar halinde koparıp ufak bir parça sağ tarafa ufak bir parçada sol tarafa aynı anda arka dişlerin arasına koyunuz. Ağzınızı çok fazla açmadan mümkünse kapalı olarak menteşe hareketi yaparak öğütmeye çalışınız ve arka dişlerle yemeye çalışınız. İlk aydan sonra elinizin görevini diliniz üslenecek ve gıdaları sağ ve sol taraf arasında getirip götürecek protez arasına yerleştirecektir. İlk zamanlar su içerken protez yerinden oynayabilir bu durum zamanla düzelecektir

Yiyecekleri ön dişlerle ısırmayınız bu protezin oynamasına neden olur. Isırırken yiyecekleri arka dişlerin arasına yerleştiriniz.

Protez Bakımı:
Protezler günde en az 2 kere fırçalanıp, sıvı sabun ile temizlenmeli ve iyice yıkanıp sonra takılmalıdır.

Haftada 1-2 kez eczanelerde satılan protez temizleme tabletleri bir bardak suda eritilerek 5 dakika protez bu suyun içerisinde bekletilir, sonra bol su ile yıkanır ve fırçalanır.

İkinci alternatif kendi solüsyonunuzu kendinizin hazırlamasıdır. Bir bardak suya 10 da 1 oranında çamaşır suyu ve 2 damla calgon ekleyerek bu suda 5 dakika bekletmeniz sonra bol suyla fırçalamanız da oldukça işe yarayacaktır.

Ağızda değilken protezlerinizi su dolu bir kap içinde muhafaza ediniz. Böylece kuruyarak boyut değişikliğine uğramayacaklardır.

Doku Salığı:
İdealde protezler, destek dokuların dinlenmesi için günde en az 2-3 saat çıkarılmalıdır. Çıkardıktan sonra damaklarınıza iyice yıkanmış ellerinizle masaj yapmak dokuların sağlığı acısından faydalıdır. Hiç çıkarılmadığı takdirde bu dokuların erime miktarı artacaktır.

Yapıştırıcı Kullanımı:
İlk donem proteze daha kolay alışmak için yapıştırıcı kullanabilirsiniz. Çinko içermeyen ürünleri tercih ediniz(corega jel ) protez içini iyice kuruladıktan sonra, protezin 3 noktasına mercimek büyüklüğünde jel koyunuz. Büyük azıların olduğu sağ ve sola birer parça ve önde kesici dişlerin olduğu kısma bir parça koyunuz. Bu şekilde ağıza taktıktan sonra 5 dakika birşey yiyip içmeyiniz. Günde 2 defadan fazla bu işlemi yapmayın ve mutlaka her seferinde protezin içini ve damaklarınızı ılık suyla fırçalayarak temizleyin.

Hekim Kontrolü:
Kontrol muayenesi için en az yılda 1 kere kliniğe gelmelisiniz

Bölümlü Protezlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yukarıda belirtilenlere ek olarak:
Protezin yanı sıra kendi dişlerinizin, özellikle üzerine kanca gelen dişlerin temizliğine dikkat gösterilmelidir. Çünkü bu dişler protez in tutunması ve taşınmasında önemli rol oynamaktadır.

Protezlerin temizliğinde; öncelikle kancaların dişe gelen yüzeyleri iyice fırçalanmalı, metal yüzeylerin eski parlaklığı kontrol edilmelidir. Yeterince temiz olmayan protez dişlerde çürüklere, diş etlerinde iltihaplara neden olabilir.

Protezler ağızdan çıkarıldığında, metal yapıda deformasyon olmamasına dikkat edilmeli, cep veya çantada taşınmamalıdır.

Yaşanabilecek Sorunlar

Konuşma:
İlk günlerde protez e yabancılıktan kaynaklı konuşma bozukluğu, bir süre pratik yaparak bir iki haftada normale dönecektir. Ayna karşısında yüksek sesle okuma çalışmaları yaparak bu süreyi kısaltabilirsiniz

Bulantı:
2-3 gün işaret parmağınızla üst damağınızın arkada küçük dilinizle birleştiği sahaya her gün birkaç defa olmak üzere masaj yapınız.

Daha sonraki üç gün üzerine çok az diş macunu sürülmüş yumuşak bir diş fırçasıyla aynı masajı yapınız. Bu seanslardan sonra protez inizi takarken ilk 1-2 gün dilinizin ucunu yemek tuzuna değdirip protezinizi öyle takınız. Hiç geçmeyeceğini zannettiğiniz bulantı hissinin oldukça azaldığını hayretle göreceksiniz.

Protezin ağrıya yol açması, yara yapması:
Protezler yeni takıldığında ağzın bazı yerlerini acıtarak yara yapabilir. Protezleri kendiniz düzeltmeye kalkışmayınız. İlk 24-48 saat içinde kliniğe kontrole gelmelisiniz. İlk gece protezler çıkarılmadan yatılmalı ya da randevuya gelmeden önce en az 8 saat takılmış olmalı. Ancak bu şekilde vuran yerler teşhis edilebilir. Protezleriniz vuruyor diye, varsa eski protezlerinizi kesinlikle takmayınız. Acıtan yerler alındıktan sonra da bazı ilave düzeltmeler daha sonra gerekebilir

Protezin tutuculuğunun azalması:
Protezlerin sabitliği ve rahatlığı, protez içi ile protez oturduğu doku arasının uyumuyla çok yakın ilişkilidir. Protezin ağza takılmasından bir müddet sonra oturması ve dolayısıyla tutuculuğu artacaktır. Ancak bir süre kullanıldıktan sonra oluşacak kemik erimeleri ile protezler yeniden boşalabilir. Bu takdirde ’Besleme’ denilen bir işlemle protezlerin içinin doldurulup yeniden tutuculuğu arttırılabilir.